Cerkiew św. Paraskewy w Górzance (obecnie rzymskokatolicki kościół parafialny pw. Wniebowstąpienia Pana Jezusa) – drewniana greckokatolicka cerkiew, wzniesiona we wsi Górzanka.
Historia Budowę obecnej cerkwi w Górzance rozpoczęto w roku 1835 w miejsce wcześniejszej cerkwi z roku 1718. Wcześniej we wsi istniała jeszcze starsza cerkiew, o której wzmianki pochodzą już z roku 1599, a która spłonęła przed rokiem 1718. Fundatorem obecnej cerkwi był Feliks Giebułtowski, ówczesny właściciel wsi. Jej poświęcenia dokonano 10 września 1838 roku. W roku 1912 przeszła remont. W roku 1948 przejęta przez kościół rzymskokatolicki i użytkowana jako kościół filialny, a od roku1969 parafialny.
Budowa
Cerkiew w Górzance jest świątynią orientowaną, dwudzielną o konstrukcji zrębowej. Ściany oszalowane i wzmocnione lisicami. Do wybudowanego na planie kwadratu prezbiterium od północy przylega zakrystia. Nawa szersza. Od zachodu przedsionek o konstrukcji szkieletowej. Nad prezbiterium i nawą dachy kalenicowe, nad przedsionkiem dwuspadowy. Nad nawą wieżyczka z cebulatym hełmem, nad przedsionkiem wieżyczka czworoboczna z dachem namiotowym.
Wnętrze
W cerkwi w Górzance znajdował sie unikatowy w skali kraju ikonostas, składający się z wyciętych z deski, płaskorzeźbionych i polichromowanych postaci. Wedle miejscowej tradycji wyrzeźbiony został przez miejscowego artystę z jednego pnia lipy. Powstał prawdopodobnie w I połowie XVIII wiek, ponieważ wymienia go już spis inwentarza z roku 1752[2]. Został rozmontowany wedle różnych źródeł w roku 1912[2], gdyż został uznany przez miejscowego biskupa za niekanoniczny, lub 1951[3]. Jego części zostały porozwieszane w różnych miejscach świątyni. Nienaruszona do czasów obecnych pozostała jedynie Grupa Pasyjna, na wieńczącej ikonostas belce tęczowej. Ściany i stropy pokryte polichromią figuralną i architektoniczną, pochodzącą z roku 1912.
Wokół cerkwi
Przy świątyni stoi murowana, trójarkadowa dzwonnica parawanowa z II połowy XIX wieku[2]. Zachowały się dwa dzwony. Na jednym z nich widnieje data 1744.
Źródło : http://pl.wikipedia.org/wiki/Cerkiew_%C5%9Bw._Paraskewy_w_G%C3%B3rzance
|